سەۋەبى:
ئاشقازاندىكى ھۆل بەلغەم ھارارىتى غەرىزە (غەيرىي تەبىئىي ھارارەت) نىڭ تەسىرىدىن ئوقۇنەتكە ئايلىنىپ، ئۈچەيگە ئۆتۈپ، ئۆت يولى ئارقىلىق جىگەرگە بارسا قۇرت پەيدا قىلىدۇ. بۇ قۇرت قاپلىق كېلىدۇ. سازلىقتىكى زەي سۇلارنى ۋە پاسكىنا سۇلارنى ئىچسىمۇ بۇ كېسەل كېلىپ چىقىدۇ.
ئالامىتى:
قۇرت جىگەردە ئانچە كۆپ بولمىغاندا ھېچقانداق بەلگىلەر بىلىنمەيدۇ. ئەمما قۇرتلار كۆپىيىپ كېسەل ئۇزۇنغا سوزۇلىدۇ. يۆتەل ۋە نەپەس قىسىلىش بولىدۇ. زاتىل جەنبى (ئۆپكە پەردىسىنىڭ ئىششىقى)، زاتىرىيە (ئۆپكە ئششىقى) لىرىنىڭ ئالامىتى كۆرۈلىدۇ. بەزىدە قورساققا سۇ يىغىلىدۇ.
داۋاسى :
بۇ كېسەل ئەسلى داۋالاشنى قوبۇل قىلمايدۇ. بەزىدە قاپ ئىچىدىكى سۇ ئۆز-ئۆزىدىن قۇرۇپ قېلىپ ئىچىدىكى قۇرت ئۆلۈپ قالىدۇ-دە كېسەل ئۆز-ئۆزىدىن ساقىيىپ كېتىدۇ. قۇرت ۋە ئۇنىڭ يىغلاڭغۇدەك قېپى كۆپ بولغاندا بۇ كېسەل يامان ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئۇيغۇر تېبابەت قامۇسىدىن ئېلىندى.
